Not. Fot. Notatnik Fotograficzny Władysława Hasiora Vol. 5

W piątym tomie „NOT.FOT.”, zatytułowanym Pomniki Polskie, prezentujemy wybór jednego z najważniejszych i najobszerniejszych tematów w ramach Notatnika fotograficznego Władysława Hasiora. To fotografie pomników – przede wszystkim tych, które powstawały masowo w komunistycznej Polsce, od zakończenia drugiej wojny światowej do schyłku lat 80. Są to dzieła znanych artystów i rzeźbiarzy, jak i obiekty dziś już anonimowe, często nieistniejące, kamienne owoce dawnej polityki historycznej, również nieistniejącego już państwa – Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Tworząc swój wizualny Notatnik, Hasior skupiał się przede wszystkim na typologii i powtarzalności ich form, na schematach – jak sam je nazywał – nie bez ironii nadając tytuły poszczególnym magazynkom z przezroczami, m.in.: Kolumny, Miecze, Jęki w pomnikach polskich, Schemat głowy w pomnikach, Schemat klocków dunikowszczyzny.

 

 

Wykonywane przez Hasiora fotografie pozostawały w oczywistym związku z jego własną praktyką twórczą – ambicją tworzenia współczesnych rzeźb plenerowych, ale też zmysłem krytyczno-polemicznym, któremu dawał upust, prezentując ilustrowane wykłady o pomnikach czy publikując w prasie wyimki z Notatnika. Szczegółowo piszą o tym w niniejszym tomie „NOT.FOT.” Waldemar Baraniewski i Ewa Tatar, ukazując zarówno polityczne, retoryczne, jak i artystyczne konteksty zainteresowania Hasiora rzeźbą pomnikową, w tym jego autorską idée fixe – wizję szklanych monumentów.

 

Dopełnieniem opowieści o socmodernistycznych pomnikach jest prezentacja niezwykłej serii prac graficznych Teresy Gierzyńskiej z 1979 roku, która biorąc za tworzywo ówczesne, propagandowe pocztówki krajoznawcze, stworzyła własną, ekspresyjną interpretację pomnikowego uniwersum PRL-u.

„NOT.FOT.” to wydawany przez Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem, magazyn dedykowany jednemu dziełu – Notatnikowi fotograficznemu Władysława Hasiora. To niezwykłe archiwum wizualne składa się z 20 tysięcy przezroczy, wykonanych na przestrzeni niemal 30 lat i usystematyzowanych przez artystę w cyklach tematycznych. To unikalny w tej skali, wyrazisty dokument polskiej kultury wizualnej ostatniej ćwierci XX wieku, a jednocześnie pasjonujący, fotograficzny szkicownik sławnego artysty, który służył mu również za narzędzie do pracy popularyzatorskiej i edukacyjnej.

 

„NOT.FOT.” to wydawnictwo seryjne, które w nowatorski sposób łączy formę współczesnego, bogato ilustrowanego magazynu i rzetelnego muzealnego katalogu. Oprócz obszernej prezentacji fotografii Władysława Hasiora na jego łamach publikowane są teksty omawiające specyfikę Notatnika fotograficznego, materiały archiwalne, a także dedykowane Hasiorowi prezentacje współczesnych artystów.