Janosik tom I + II

Dwa tomy. 

Rzecz dzieje się podczas okupacji; były zbój spod Babiej Góry i Tatr walczy z Niemcami jako partyzant. Autor z zadziwiającym znawstwem terenów górskich opisuje działalność harnasia, przywódcy leśnych chłopców, zakończoną pojmaniem bohatera i jego egzekucją na górze Wiaternej pod Zywcem. Powieść piękna, pełna szlachetnego patosu, wspaniałych opisów przyrody, porywającej akcji. Oto socjo logia ludzkiego losu, przejmująca opowieść o człowieku, który stanął w kolizji z któremu wydało się w zaślepieniu, że jest archanio lem zemsty społecznej, a który stał się zwykłym rabusiem; który dopiero przejrzał i dojrzał w więzieniu, a w tragicznej nocy okupacji przypieczę tował swoje bujne, awanturnicze życie walką i śmiercią za ojczyznę.

 

Na tle rzeczywistości miedzywojennego dwudziestolecia wyrasta postać legendarnego zbója góralskiego, mściciela chłopskiej krzywdy. Wysoki artyzm języka i stylu, szeroki oddech epicki przeplatany tak częstym u Kurka liryzmem, plastycznie zarysowane typy, subtelność scen miłosnych - oto niepospolite zalety tej powieści. Z gruntowną wnikliwością odmalował autor nastroje ówczesnej wsi beskidzkiej i tatrzańskiej; nie mniej sugestywnie ukazany pejzaż górski, leśny, podgórski. A problematyka! Zbójnik, któremu udawały się wszystkie akty zemsty, dopóki je wykonywał w swym własnym imieniu, runie wtedy, gdy po raz pierwszy ogarnie go pasja walki o krzywdy nie swoje. W tym - tragizm bohatera i w tym piękno koncepcji etycznej autora; wielkość zamierzenia nie kasuje win przeciw ładowi społecznemu, cel nie uświęca środków. Los swego bohatera rostrzygnął Kurek - wbrew swej sympatii do romantycznego Janosika - zgodnie z nakazami etyki zbiorowej.