Pamiętnik PTT. Tom 20. Sto lat ochrony przyrody Tatr

Dwudziesty, a więc jubileuszowy tom „Pamiętnika Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego” ukazuje się w setną rocznicę powstania niezwykle zasłużonej dla zachowania górskiej przyrody instytucji, jaką była utworzona w 1912 roku Sekcja Ochrony Tatr Towarzystwa Tatrzańskiego. Dlatego też problematyka związana z tą rocznicą, winna zainteresować wszystkich polskich przyrodników, a nie tylko środowisko górskie! Artykuły specjalistów profesorów: Zbigniewa Mirka (botanika), Zbigniewa J. Wójcika (geologia) i Janusza M. Ślusarczyka (historia turystyki) w udany sposób uzupełniają prace praktyków: byłego dyrektora TPN dr Wojciecha Gąsienicy-Byrcyna, czy działaczek turystyczno-ekologicznych Barbary Morawkiej-Nowak (redaktor naczelny „Pamiętnika PTT”) oraz dr Antoniny Sebesty (etyka). Poznajemy też pierwszego pomysłodawcę idei parku, ks. Bogusława Królikowskiego (artykuł Janusza Foszcza i ks. Roberta Piechnika). Na szczególną uwagę zasługuje wywiad z obecnym Dyrektorem TPN dr Pawłem Skawińskim, który nie unika trudnych pytań, a do takich należy własność kolejki na Kasprowy, kondycja świerka czy problem eksploatacji koni przez przewoźników na drodze do Morskiego Oka.

Wspaniały punkt odniesienia dla powyżej wymienianych pozycji stanowi część druga poświęcona amerykańskim parkom narodowym, zarówno w Ameryce Południowej, jak i Północnej. Poznajemy szlaki Tupaca Amaru (Zbigniew Jaskiernia), a także próby przeniesienia idei parku w Andy Peruwiańskie (Andrzej Paulo). Artykuł Pawła Wandelta zaznajamia nas z historią powstania oraz współczesnymi wyzwaniami przed którymi stoją parki w USA, autor jego był bowiem uczestnikiem wyprawy PTT z roku 2009. Czytelnicy winni zapamiętać słowa prezydenta T. Roosevelta odnoszące się do parku narodowego: Zostawcie ten cud natury takim, jakim jest teraz. Nie zmieniajcie go. Nie da się go poprawić. Ten krajobraz tworzyły tysiąclecia, Człowiek mógłby go jedynie zepsuć.

Ponadto w roczniku znajdujemy materiały poświęcone mauzoleum Jana Kasprowicza na Harendzie, którego twórcą był Karol Stryjeński (Zbigniew Moździerz), prezentację twórczości malarza Kazimierza Sichulskiego, tak bardzo związanego z Huculszczyzną i Zakopanem (Janusz Machulik) oraz artykuły dotyczące meteorologii (Stefan Maciejewski), czy historii TT i PTT w Pieninach (Ryszard M. Remiszewski), a także wiersze w tym utwory górskie zmarłego w marcu 2012 roku Józefa Skwierawskiego (sędzia Sądu Najwyższego, od IV 1983 przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Reaktywowania PTT).

Podsumujmy, najnowszy „Pamiętnik PTT” to 480 stron, 21 autorów, wiele archiwalnych zdjęć i współczesnych barwnych fotografii. Artykuły naukowe, popularnonaukowe, reportaże, wspomnienia, wywiad, wiersze, recenzje, Kronika oddziałów, Kronika żałobna oraz sprawozdanie z prac Komisji ZG PTT.