Prasa zakopiańska w latach 1891-1939

Prasa lokalna to niezwykle ciekawy i istotny element życia społecznego każdej społeczności. Ale gdy rozwija się ona w tak znanym i przyciągającym uwagę miejscu, jak Zakopane w początkach swojej kariery uzdrowiskowej, kulturowej i politycznej – staje się z czasem bardzo cennym dokumentem, ważnym – a niekiedy nawet jedynym – materiałem źródłowym ukazującym nie tylko rozwój poszczególnych funkcji Zakopanego, ale także rolę, jaką miejscowość ta odgrywała i w znacznym stopniu nadal odgrywa w społeczeństwie polskim.

 

Monografia czasopiśmiennictwa zakopiańskiego z lat 1891-1939 to nie tylko szczegółowa analiza prasoznawcza blisko pół setki tytułów, ukazujących się drukiem pod Giewontem, ale także szeroka panorama spraw przez zakopiańską prasę podnoszonych. Przyglądając się dziejom pism, wychodzących w Zakopanem, obserwujemy również burzliwy rozwój coraz popularniejszego kurortu, stolicy tatrzańskiej turystyki, wybitnego ośrodka kulturalnego oraz centrum sportowego. Nie do przecenienia jest również ukazana w prasie rola Zakopanego, jako miejsca, które przyciąga, a zarazem jednoczy Polaków najpierw ze wszystkich dzielnic zaborowych, potem z rozmaitych części kraju, a także z zagranicy.

 

Popularność Zakopanego przekłada się także na popularność jego prasy: cherlawe na początku, zwykle efemeryczne pisemka z czasem przekształcają się w profesjonalne tygodniki, które w kilku tysiącach egzemplarzy są rozkupywane na miejscu, a także rozsyłane po Polsce. Miejscowi dziennikarze przede wszystkim informują opinię publiczną o sprawach zakopiańskich zarówno drobnych, mało istotnych (także o lokalnych ciekawostkach), potem podejmują ważne kampanie w istotnych nie tylko dla samego Zakopanego kwestiach, wreszcie starają się także kształtować opinię o Zakopanem i jego problemach. Odgrywają też ważną rolę kontrolną, patrząc uważnie na ręce lokalnej władzy – co zawsze, i wtedy i teraz, wywołuje nerwową reakcję i próby zamknięcia ust publicystom.

 

W książce „Prasa zakopiańska 1891-1939” odnajdziemy także sylwetki wszystkich ważniejszych twórców czasopiśmiennictwa pod Giewontem – zarówno redaktorów, jak i autorów, wśród których znajdują się nieraz wybitne postacie polskiej kultury i polityki. Jest to także niezastąpione źródło do poznania niezwykle ciekawej historii Zakopanego i turystyki tatrzańskiej. Kilkaset przypisów, indeksy i aneksy czynią z publikacji cenną pozycję, która powinna znaleźć się w bibliotece wszystkich osób zainteresowanych stolicą polskich Tatr.